Ministerstwo Finansów pracuje nad projektem ustawy, która wdroży w Polsce Dyrektywę[1] dotyczącą tzw. globalnego podatku minimalnego. Zgodnie z dostępnymi informacjami nowe regulacje będą obowiązywać polskie i międzynarodowe grupy kapitałowe już od 1 stycznia 2025 r. Przepisy mogą jeszcze ulec zmianie, ale nie spodziewamy się, aby te zmiany były bardzo istotne.
Rozwiązania zaproponowane w projekcie polskiej ustawy[2] wynikają z Dyrektywy i wprowadzają przełomowe, z perspektywy dużych grup kapitałowych, zmiany w polskim systemie podatkowym. Wdrożenie i wypełnienie nowych obowiązków może wymagać od podatników sporego nakładu pracy. Kluczową zmianą jest, w największym skrócie, wprowadzenie minimalnej efektywnej stawki podatkowej, która będzie wynosić 15%. Co ważne, sposób kalkulacji tej stawki jest zupełnie inny niż stosowany obecnie. Ustawa wprowadza nowe mechanizmy i pojęcia, które różnią się od dotychczas wykorzystywanych w regulacjach podatkowych lub rachunkowych. Konieczne może być zatem przygotowanie dodatkowych kalkulacji.
Kwestią, która może mieć istotny wpływ na wysokość opodatkowania wyrównawczego, będzie również korzystanie przez podatników z preferencji podatkowych, np. ulgi B+R oraz IP BOX lub tzw. zwolnień strefowych.
Kogo w praktyce obejmą nowe regulacje?
Na projektowane przepisy szczególną uwagę powinny zwrócić międzynarodowe, ale również krajowe grupy kapitałowe. Nowe regulacje będą obowiązywać podmioty, które w co najmniej dwóch z czterech lat podatkowych bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy osiągnęły minimalny przychód grupowy wykazany w skonsolidowanym sprawozdaniu grupy, wynoszący co najmniej
750 000 000 euro. Obejmą więc spółki dominujące w grupie (tj. pełniące rolę np. holdingową), ale również podmioty na niższych szczeblach struktury. Proponowany system ma zostać oparty o trzy podstawowe podatki:
- Globalny podatek wyrównawczy (IIR)
Globalny podatek wyrównawczy, co do zasady, nakłada obowiązek zapłacenia odpowiedniego podatku wyrównawczego na jednostkę dominującą określaną jako jednostka najwyższego szczebla w grupie międzynarodowej.
W projekcie ustawy szczegółowo opisano sposób kalkulacji globalnego podatku wyrównawczego. Może on zostać podzielony na kilka etapów. Przyjmując pewne uproszczenie, kwota globalnego podatku wyrównawczego stanowić będzie sumę kwot udziałowych podatków wyrównawczych, które wynikają z posiadanych udziałów w jednostkach uznanych za nisko opodatkowane (efektywną stawką poniżej 15%).
- Krajowy podatek wyrównawczy (QDMTT)
Polskie spółki działające w ramach międzynarodowych oraz krajowych grup kapitałowych, szczególną uwagę powinny zwrócić na opodatkowanie krajowym podatkiem wyrównawczym. Prawo do poboru podatku wyrównawczego przysługuje państwu, w którym znajduje się jednostka wchodząca w skład grupy kapitałowej uznanej za nisko opodatkowaną. W tym przypadku spółki, które znajdują się w Polsce, będą mogły być uznane za podatników i zobowiązane do wypełnienia dodatkowych obowiązków oraz zapłaty podatku.
- Podatek od niedostatecznie opodatkowanych zysków (UTPR)
Podatnikami podatku wyrównawczego od niedostatecznie opodatkowanych zysków będą podmioty z grupy zlokalizowanej na terytorium Polski, które wchodzą w skład grup międzynarodowych. Podatek obliczany będzie przez grupy, w których jednostka, mogąca być uznana za jednostkę dominującą najwyższego szczebla zlokalizowana jest w innym państwie niż Polska, gdzie nie będzie podlegać regulacjom z zakresu globalnego podatku wyrównawczego (IIR). W efekcie na polskie spółki mogą zostać nałożone dodatkowe obowiązki.
Wprowadzenie nowych procedur w zakresie opodatkowania wyrównawczego
Projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie szeregu nowych procedur, takich jak możliwość uzyskania opinii w sprawie interpretacji przepisów z zakresu opodatkowania wyrównawczego lub opinii zabezpieczającej w przedmiocie zastosowania klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Będą one jednak wiązały się ze znacznym nakładem pracy (z uwagi na wysoki poziom złożoności nowych regulacji) oraz znaczącym kosztem, gdyż opłata za jej wydanie może wynieść nawet 100 tysięcy złotych.
Dodatkowo w przedstawionym projekcie w sposób kompleksowy uregulowane zostały również kwestie związane ze sposobem rozliczenia nowego podatku w ramach grupy.
Warto już zacząć przygotowania do wdrożenia nowych obowiązków!
Zgodnie z aktualnie dostępnymi informacjami ustawa powinna zostać uchwalona w III kwartale 2024 r. i obowiązywać już od 1 stycznia 2025 r. Wywiązanie się z nowych obowiązków, które przewiduje projektowana ustawa, może wymagać dodatkowego nakładu pracy oraz współpracy z innymi spółkami z grupy. Wobec czego konieczne jest podjęcie odpowiednich działań, które umożliwią przygotowanie się do wdrożenia nowych obowiązków.
W przypadku ewentualnych pytań w tym zakresie pozostajemy do Państwa dyspozycji.
Izabela Ścierska-Kulma, Dyrektor w ENODO Advisors.
Piotr Herman, Senior Associate w ENODO Advisors.
[1] Dyrektywa Rady (UE) 2022/2523 z dnia 15 grudnia 2022 r. w sprawie zapewnienia globalnego minimalnego poziomu opodatkowania międzynarodowych grup przedsiębiorstw oraz dużych grup krajowych w Unii.
[2] Projekt ustawy z dnia 25 kwietnia 2024 r. o opodatkowaniu wyrównawczym jednostek składowych grup międzynarodowych i krajowych.
